Met appreciative inquiry (AI) wordt volgens de grondlegger professor David L. Cooperrider een methode van ‘waarderend en begrijpend onderzoeken’ aangeduid. Kenmerkend voor deze methode is de gezamenlijke dialoog over het positieve, over wat al is bereikt in een organisatie. De methode onderscheidt zich daardoor van een veranderaanpak waarbij knelpunten als uitgangspunt worden genomen (‘organisaties zijn problemen die moeten worden opgelost’). Appreciative inquiry moet niet worden gezien als een vervanger voor de probleemgerichte aanpak, maar als een alternatief dat in bepaalde situaties succesvoller kan zijn.
“Je wint geen wedstrijd met je zwakke punten”
Aldus Mark Lammers die als coach samen met de Nederlandse hockeyvrouwen de wereldtitel veroverde. Bij de toepassing van appreciative inquiry worden vier stappen onderscheiden (soms nog voorafgegaan door een definitiestap).
- Discover: ontdekken en waarderen van wat er al is. Daarbij gaat het om een interne dialoog aan de hand van vragen als: ‘Wat heeft ons tot nu toe geholpen?’, ‘Wat hebben we ervaren toen het goed ging?’, ‘Wat was onze rol bij succes?’. Ook: zoeken en benoemen van patronen achter dat succes. Bij positieve punten gaat het niet alleen over kennis en vaardigheden, maar nadrukkelijk ook om gevoelens van sterkte.
- Dream: zich voor de geest halen wat zou kunnen zijn. Een volgende stap in de dialoog: ‘Wat is onze droom?’, ‘Wat zou de wereld van ons willen zien?’.
- Design: ontwerpen van wat zou moeten zijn. Samen brainstromen over mogelijke manieren om de droom te verwezenlijken. Bijvoorbeeld in de vorm van thema’s, gedragregels of acties.
- Destiny: realiseren van wat zou moeten zijn. In termen van empowerment, leren en improviseren. Maar ook heel concreet: wie kan en wil dit oppakken, waarbij het niet altijd om iemand uit het management met gaan.
Met name de eerste drie stappen kunnen in een groter groepsverband worden uitgevoerd. Begin in tweetallen en schaal langzaam op naar grotere groepen waarbij door dialoog uiteindelijk een beperkt aantal gedeelde beelden beschikbaar komen. Door de aanpak van appreciative inquiry kunnen niet alleen nieuwe ideeën ontstaan, maar de deelnemers krijgen ook samen een positieve energie (engagement) om er samen mee aan de slag te gaan. Onderzoek en verandering gaan samen. Professor C. (Kees) Ahaus noemt appreciative inquiry als een derde aanvullend paradigma in het kwaliteitsdenken (naast dat van beheersen en presteren).
- Website David Cooperrider.
- Kees Ahaus, ‘Appreciative Inquiry is ons aanvullend paradigma’, AI Magazine 2008.
- The European network around Appeciative Inquiry and Strength Based Change, bereikbaar via www.networkplace.eu dat ook toegang geeft tot een Nederlands AI-netwerk.